De legende van Liang Shanbo en Zhu Yingtai speelt zich af in de Oostelijke Jin-dynastie. Zhu Yingtai is een mooie en intelligente jonge vrouw, het negende kind en de enige dochter van de rijke adellijke familie Zhu uit Shangyu, provincie Zhejiang. Ze doorbreekt tradities die vrouwen beperkten om naar school te gaan en overtuigt haar vader om haar toe te staan zich te vermommen als een jonge man om lessen te volgen in Hangzhou. Tijdens haar reis ontmoet ze Liang Shanbo, een geleerde uit Kuaiji (nu bekend als Shaoxing), die in dezelfde provincie als zij woont. Ze praten en voelen een sterke affiniteit voor elkaar bij hun eerste ontmoeting. Daarom verzamelen ze wat aarde als wierook en leggen de eed van broederschap af in het paviljoen van een rieten brug.
De volgende vier jaar op school delen ze dezelfde kamer waar slechts één bed en twee dekens zijn. Zhu Yingtai wordt geleidelijk verliefd op Liang Shanbo. Hoewel Liang gelijk is aan Zhu in hun studies, is hij nog steeds een boekenwurm en merkt hij de vrouwelijke kenmerken van zijn klasgenoot niet op.
Op een dag ontvangt Zhu Yingtai een brief van haar vader, waarin hij haar vraagt zo snel mogelijk naar huis terug te keren. Zhu Yingtai heeft geen andere keuze dan onmiddellijk haar spullen te pakken en Liang Shanbo vaarwel te zeggen. In haar hart heeft ze echter al haar liefde voor Liang Shanbo bekend en is ze vastbesloten om voor eeuwig bij hem te zijn. Voor haar vertrek onthult ze haar ware identiteit aan de vrouw van de directeur en vraagt haar om een jade hanger aan Liang Shanbo te overhandigen als verlovingsgeschenk.
Liang Shanbo begeleidt zijn "gezworen broer" 17 mijl om haar uit te zwaaien. Tijdens de reis laat Zhu Yingtai hints vallen aan Liang Shanbo dat "hij" eigenlijk een vrouw is. Ze vergelijkt hen bijvoorbeeld met een paar mandarijneenden (symbool van geliefden in de Chinese cultuur), maar Liang vangt haar hints niet op en heeft zelfs niet het minste vermoeden dat zijn metgezel een vrouw in vermomming is. Zhu Yingtai bedenkt uiteindelijk een idee en vertelt Liang dat ze als koppelaar voor hem en haar zus zal optreden. Voordat ze afscheid nemen, herinnert Zhu Liang eraan om later haar woning te bezoeken zodat hij haar "zus" ten huwelijk kan vragen. Liang en Zhu nemen met tegenzin afscheid bij het paviljoen waar ze elkaar voor het eerst ontmoetten.
Maanden later, wanneer Liang Shanbo Zhu Yingtai bezoekt, ontdekt hij dat zij eigenlijk een vrouw is. Ze zijn toegewijd aan en gepassioneerd over elkaar en ze doen de gelofte van "tot de dood ons scheidt". De vreugde van hun hereniging is van korte duur, want Zhu's ouders hebben al geregeld dat ze met een man uit een rijke familie genaamd Ma Wencai trouwt. Liang Shanbo is diepbedroefd als hij het nieuws hoort en zijn gezondheid verslechtert geleidelijk totdat hij ernstig ziek wordt. Hij sterft later in functie als districtsrechter.
Op de dag van Ma Wencai en Zhu Yingtai's huwelijk, voorkomen mysterieuze wervelwinden dat de bruiloftsstoet de bruid voorbij het graf van Liang Shanbo begeleidt, dat langs de route ligt. Zhu Yingtai verlaat de stoet om haar respect te betuigen aan Liang Shanbo. Ze daalt af in bittere wanhoop en smeekt het graf om open te gaan. Plotseling opent het graf zich met een donderslag. Zonder verdere aarzeling werpt Zhu Yingtai zich in het graf om zich bij Liang Shanbo te voegen.Hun geesten veranderen in een paar prachtige vlinders en komen uit het graf tevoorschijn. Ze vliegen samen als een paar en zullen nooit meer gescheiden worden.
Het verhaal inspireerde ook de productie van het Butterfly Lovers' Vioolconcert, of Liang Zhu Vioolconcert zoals het in het Chinees bekend is, een werk voor viool en orkest. Het werd gecomponeerd door de Chinese componisten Chen Gang en He Zhanhao in 1958. Het stuk is de meest muzikaal symbolische hervertelling van de legende; met bijna 30 minuten is het een van de klassiekers van de moderne Chinese muziek.
