Cuju: De Oude Chinese Voorloper van Voetbal
Cuju is een oude sport die lijkt op voetbal, gespeeld in China evenals in Korea en Japan. In het Chinees betekent "cu" schoppen terwijl "ju" bal betekent.
Hoewel betwist, erkende de wereldvoetbalbond FIFA in 2004 officieel dat China de bakermat van het voetbal is. Het spel werd populair tijdens de Chinese Periode van de Strijdende Staten (475—221 v.Chr.). Destijds werd Cuju gebruikt om militaire ruiters te trainen vanwege het felle karakter van de sport.
De Ontwikkelingsfasen van Cuju
Tijdens de Han-dynastie (206 v.Chr.—220 n.Chr.) verspreidde de populariteit van Cuju zich van het leger naar de koninklijke hoven en de hogere klassen. Er wordt gezegd dat de Han-keizer Wu van de sport genoot. Tegelijkertijd werden Cuju-wedstrijden gestandaardiseerd en werden regels vastgesteld. Voetbalwedstrijden werden vaak gehouden binnen het keizerlijk paleis. Een soort hof genaamd "Jucheng" werd speciaal gebouwd voor Cuju-wedstrijden, die zes halvemaanvormige doelpalen aan elk uiteinde hadden.
De sport werd verbeterd tijdens de Tang-dynastie (618—907 n.Chr.). Allereerst werd de met veren gevulde bal vervangen door een met lucht gevulde bal met een tweelaagse romp. Ook ontstonden er twee verschillende soorten doelpalen: de ene werd gemaakt door palen op te zetten met een net ertussen, en de andere bestond uit slechts één doelpaal in het midden van het veld. Het niveau van vrouwelijke Cuju-teams verbeterde ook. Er zijn verslagen die aangeven dat eens een 17-jarig meisje een team van soldaten versloeg.
Cuju bloeide tijdens de Song-dynastie (960—1279 n.Chr.) dankzij sociale en economische ontwikkeling, waardoor de populariteit zich uitbreidde naar elke klasse in de samenleving. In die tijd waren professionele Cuju-spelers behoorlijk populair, en de sport begon een commercieel tintje te krijgen. Professionele Cuju-spelers vielen in twee groepen: de ene werd getraind door en trad op voor het koninklijk hof (opgegraven koperen spiegels en penseelpotten uit de Song-dynastie tonen vaak professionele uitvoeringen), en de andere bestond uit burgers die de kost verdienden als Cuju-spelers.
Cuju in de Song-dynastie: Regels en Stijlen
In de Song-dynastie werd slechts één doelpaal in het midden van het veld geplaatst. Cuju-organisaties werden opgericht in grote steden en werden Qi Yun She of Yuan She genoemd—nu bekend als de vroegste professionele Cuju-club, waarvan de leden ofwel Cuju-liefhebbers of professionele uitvoerders waren. Niet-professionele spelers moesten formeel een professional als hun leraar aanstellen en een vergoeding betalen voordat ze lid konden worden. Dit proces zorgde voor een inkomen voor de professionals. In tegenstelling tot Cuju van de Tang-dynastie, zijn er voornamelijk twee manieren om Cuju te spelen: "Zhuqiu" en "Baida". "Zhuqiu" werd vaak uitgevoerd bij hofbanketten ter ere van de verjaardag van de keizer of tijdens diplomatieke evenementen. Deze competitieve wedstrijd tussen twee teams bestond uit 12—16 spelers aan elke kant. "Baida" was de dominante Cuju-stijl van de Song-dynastie, waarbij veel belang werd gehecht aan het ontwikkelen van persoonlijke vaardigheden. Het doel werd in deze methode overbodig, en het speelveld werd omheind met een touw, waarbij de spelers om de beurt de bal binnen schopten. Het aantal overtredingen dat door de spelers werd gemaakt, bepaalde de winnaar. Bijvoorbeeld, als de bal niet ver genoeg werd doorgegeven om de andere spelers te bereiken, werden er punten afgetrokken. Als de bal te ver werd geschopt, werd er een grote aftrek gemaakt. De bal te laag schoppen of op het verkeerde moment draaien leidde allemaal tot minder punten. Spelers mochten de bal met elk deel van het lichaam aanraken behalve hun handen, en het aantal spelers varieerde van 2 tot 10. Uiteindelijk zou de speler met de hoogste score winnen.
Cuju begon zijn achteruitgang tijdens de Ming-dynastie (1368—1644) door verwaarlozing, en de 2.000 jaar oude sport verdween uiteindelijk.
Chinees Schaken: Een Traditionele Kunst van Strategie
Samen met het bespelen van muziekinstrumenten, kalligrafie, schilderen en schaken werd beschouwd als een van de essentiële kwaliteiten voor de oude Chinese literati.
Onder de rijkdom aan verschillende soorten schaakspellen, werden veel in China uitgevonden zoals Chinees schaken en go.
Met een lange geschiedenis, heeft Chinees schaken zeven ontwikkelingsfasen doorgemaakt: ontluikend, groeiend, wedijverend, opkomend, afnemend, bloeiend en stabiele perioden.
De Legenden en Oorsprong van Chinees Schaken
Er zijn veel verhalen over de oorsprong van Chinees schaken. Sommigen geloven dat het werd uitgevonden door Shennong Shi, een legendarische god van de landbouw; anderen beweren dat het spel voortkwam uit de Periode van de Strijdende Staten; terwijl sommigen denken dat het spel voor het eerst werd gevormd in de Noordelijke Zhou-dynastie. Echter, het meest wijdverspreide verhaal over de oorsprong van Chinees schaken is dat keizer Shun het spel uitvond om zijn jongere broer Xiang op te voeden, vandaar de naam Xiangqi.
Als een traditionele kunstvorm, heeft het spel go ook een aantal legendes over zijn oorsprong. Een van de bekendste is dat toen keizer Yao trouwde met Sanyi Shi en een zoon genaamd Dan Zhu kreeg, Yao erg ontmoedigd raakte toen de zoon zich niet goed gedroeg. Dus maakte Yao het spel go om hem moreel en intellectueel te cultiveren. Ondertussen geloven sommigen dat een politieke strateeg in de Periode van de Strijdende Staten het creëerde.
Desalniettemin, ondanks de legendes, is het een feit dat de primitieve vorm van het spel go verscheen in de primitieve samenleving, en het spel was een collectieve, in plaats van een individuele creatie uit het oude China.
De Betekenis en Kenmerken van Chinees Schaken
Het spel go wordt meestal nauw geassocieerd met militaire zaken omdat beide veel belang hechten aan strategieën en het verplaatsen van krachten. Chinees schaken heeft ook deze eigenschap.
Hoewel veel mensen geloven dat internationaal schaken in India is uitgevonden, zijn er nog steeds mensen die het idee aanhangen dat het spel een creatie van de oude Chinezen was. Er is echter geen wezenlijk verschil tussen internationaal schaken en Chinees schaken. Beïnvloed door verschillende geschiedenissen en geografieën, hebben de twee spellen verschillende manieren om de schaakstukken te verplaatsen, wat verschillende culturele achtergronden en kenmerken vertegenwoordigt.
Tegenwoordig houden mensen in heel China van verschillende schaakspellen, die een populaire vorm van vermaak zijn. De spellen zijn zeer competitief en vereisen veel hersenactiviteit, wat goede therapie kan zijn voor mensen met een verstandelijke beperking. Echter, schaken is meer dan alleen een sport in China; het is ook een soort wijdverspreide kunstvorm.
