İpeğin Gizemli Kökenleri
İpeğin, Çin'de giysi için en iyi malzemelerden biri olarak keşfedildiği iyi bilinmektedir--zenginlik hissi ve görünümü başka hiçbir malzemeyle eşleşemez. İpek, Huang Di'nin (Sarı İmparator) iktidara geldiği MÖ 30. yüzyıla kadar uzanabilir. Efsaneye göre, Huang Di'nin karısı Lei Zu, insanlara ipekböceklerini nasıl yetiştireceklerini ve ipeği nasıl çıkaracaklarını öğretmiştir. İpeğin keşfi hakkında birçok başka efsane vardır; bazıları hem romantik hem de gizemlidir.
Efsanelerden biri, bir zamanlar kızıyla birlikte yaşayan bir baba olduğunu anlatır, onların sadece gökyüzünde uçabilen değil, aynı zamanda insan dilini anlayabilen sihirli bir atları vardı. Bir gün, baba iş için dışarı çıktı ve bir süre geri dönmedi. Kızı, atla bir anlaşma yaptı: eğer at babasını bulabilirse, onunla evlenecekti. Sonunda babası atla geri döndü, ama kızının vaadi karşısında şok oldu.
Kızını bir atla evlendirmek istemeyen baba, masum atı öldürdü. Ve sonra bir mucize oldu! Atın derisi kızı alıp uçurdu. Uçtular ve uçtular, sonunda bir ağacın üzerine kondular ve kız ağaca dokunduğu anda bir ipekböceğine dönüştü. Her gün, uzun ve ince ipek tükürdü. İpek, atı özlemesini temsil ediyordu.
Daha az romantik ama daha ikna edici bir açıklama, bazı antik Çinli kadınların bu harika ipeği tesadüfen bulduklarıdır. Ağaçlardan meyve toplarken, beyaz ama yenmesi çok zor olan özel bir tür meyve buldular, bu yüzden meyveyi sıcak suda kaynattılar ama yine de zor yeniyordu. Sonunda sabırları tükendi ve büyük sopalarla vurmaya başladılar. Bu şekilde, ipek ve ipekböcekleri keşfedildi. Ve beyaz sert meyve bir koza.
Serikültür Sanatı
İpekböceklerini yetiştirme ve kozaları çözme işi şimdi ipek kültürü veya serikültür olarak bilinir. Bir ipekböceğinin, bir karıncadan daha büyük olmayan, kozalarını örmek için yeterince büyümesi ortalama 25 ila 28 gün sürer.
İlginç bir gerçek, bir kozadan yaklaşık 1.000 metre uzunluğunda ipek çözebileceğimizdir, bir erkeğin kravatı için 111 koza, bir kadının bluzu için 630 koza gereklidir.
İpek ve İpek Yolu
Çinliler, ipeği keşfettikten sonra ipek kullanarak giysi yapmanın yeni bir yolunu geliştirdiler. Bu tür giysiler kısa sürede popüler oldu. O dönemde, Çin'in teknolojisi hızla gelişiyordu. Batı Han Hanedanı'nın İmparatoru Wu, diğer ülkelerle ticareti geliştirmeye karar verdi.
İpek ticareti için yol inşa etmek öncelik haline geldi. Yaklaşık 60 yıllık savaşın ardından, dünyaca ünlü antik İpek Yolu, birçok can ve hazine kaybı pahasına inşa edildi. Chang’an'dan (şimdi Xi’an) başlayarak Orta Asya, Güney Asya ve Batı Asya'yı geçti. Asya ve Avrupa'nın birçok ülkesi birbirine bağlandı.
İpeğin Küresel Etkisi ve Sembolizmi
O andan itibaren, Çin ipeği, birçok diğer Çin icadıyla birlikte Avrupa'ya geçti. Romalılar, özellikle kadınlar, Çin ipeğine deli oluyorlardı. Ondan önce, Romalılar giysilerini keten, hayvan derisi ve yün kumaşla yaparlardı. Şimdi hepsi ipeğe yöneldi. İpek giysiler giymek, onlar için zenginlik ve yüksek sosyal statü sembolüydü. Bir gün, bir Hintli keşiş İmparator'u ziyaret etmeye geldi. Bu keşiş, birkaç yıl Çin'de yaşamış ve ipekböceklerini yetiştirme yöntemini biliyordu. İmparator büyük ödüller vaat etti, bu yüzden keşiş bastonuna birkaç koza sakladı ve Roma'ya götürdü. Ardından, ipekböceklerini yetiştirme teknolojisi yayıldı.
“Bir ipekböceği tüm ipeğini ölümüne kadar örer ve bir mum tamamen yanana kadar gözyaşlarını durdurmaz.” Bu Tang şiiri, ipekböceğinin özelliğini doğru bir şekilde tanımlar.
