Başlangıç Noktası: Geri Kalmış Bir Ulaşım Sistemi
Ulaşım, Çin'in ulusal ekonomisinde her zaman önemli bir faktör olmuştur. Çağdaş ulaşım sistemlerinin çoğu, Yeni Çin'in kuruluşundan bu yana inşa edilmiş, geliştirilmiş ve genişletilmiştir. Başlangıçta, ulaşım durumu çok geri kalmıştı. O dönemde Çin'deki demiryollarının toplam uzunluğu sadece 21.800 km idi ve bunların yarısı felç olmuş durumdaydı. Trafiğe açılabilen karayolu sadece 80.800 km idi. Sivil araç sayısı sadece 51.000 idi. İç su yolları doğal bir durumdaydı. Sadece 12 hava yolu vardı. Ana ulaşım araçları hala hayvan çekişli araçlar ve ahşap yelkenli teknelerdi. 1949'dan sonra, Çin hükümeti öncelikle ulaşımın yeniden başlaması için bazı temel koşulları sağlayacağını açıkça belirtti. Üç yıllık ulusal ekonomik toparlanmanın ardından, hasar görmüş ulaşım tesisleri ve ekipmanları onarıldı ve su, kara ve hava ulaşımı yeniden başlatıldı.
İleriye Doğru Atılım: Reform ve Açılma Sonrası Gelişmeler
1978'de, reform ve açılma Çin'in ekonomik ve sosyal gelişiminde yeni bir sayfa açtı ve ulaşım hızlı bir gelişim aşamasına girdi. Hükümet, ulaşımın gelişimine öncelik verdi, politika desteğini artırdı, ulaşım pazarının açılması ve sosyal finansman mekanizmalarının oluşturulmasında öncü keşifler yaptı ve ulaşımın ekonomik ve sosyal gelişime uyum sağlamadığı pasif durumu aktif bir şekilde tersine çevirdi.
Demiryolu, uzun mesafeli ulaşımın ana modu olup, yirminci yüzyılın ortalarından bu yana uzunluğu iki katına çıkmış ve geniş bir ağ, tüm ülkeye hizmet vermektedir. Büyük şehirlerde metro sistemleri işletimde, inşaat halinde veya planlama aşamasındadır. Karayolu sistemi de hızlı bir genişleme sürecinden geçmiş, bu da Çin genelinde motorlu taşıt kullanımında hızlı bir artışa neden olmuştur.
Bilim ve teknolojinin yenilik ve uygulamaları açısından, demiryolu bir yolcu biletleme sistemi kurarak ulaşım üretim planlaması ve komutunun bilgiye dayalı hale gelmesini sağlamıştır. Otoyol elektronik geçiş ücreti toplama sistemi (ETC) tüm ulusal ağda temel olarak gerçekleştirilmiştir. Liman elektronik veri değişim sistemi (EDI), gemi trafik yönetim sistemi (VTS) ve gemi otomatik tanımlama sistemi (AIS) su taşımacılığı yönetiminde yaygın olarak kullanılmaktadır. Yangtze Nehri ana hattının elektronik kanal haritası teknolojisi geliştirilmiştir.
40 yıl sonra, Çin ulaşım açısından güçlü ülkelerden biri haline gelmiştir. Yüksek hızlı demiryolları, otoyollar ve limanlardaki 10.000 tonluk iskelelerin toplam uzunluğu dünyada birinci sırada yer almakta olup, tüm toplumun yolcu ve yük trafiği hacmi dünyada birinci sıradadır. 24 Ekim 2018'de, HZMB (Hong Kong-Zhuhai-Macao Köprüsü) bir gün önce Çin Komünist Partisi Genel Sekreteri Xi Jinping tarafından açılışı yapıldıktan sonra halka açıldı. Bu köprü, hem en uzun deniz geçişi hem de dünyanın en uzun açık deniz sabit bağlantısıdır. Çin'in ulaşım tarihindeki en karmaşık inşaat projelerinden biri olup, en yüksek inşaat gereksinimleri ve standartlarına sahiptir.
Demiryolları: Gelenekselden Yüksek Hıza
Demiryolları ve Yüksek Hızlı Tren
Çin'in demiryolu inşaatı, geç Qing Hanedanı döneminde başladı. Bir asırdan fazla süren inşaat ve gelişimden sonra, 2016 yılı sonu itibarıyla Çin'in toplam demiryolu işletme uzunluğu 124.000 km'ye ulaşarak dünyada ikinci sırada yer aldı. Bunlar arasında, yüksek hızlı demiryolu 25.000 km uzunluğunda olup, dünyada birinci sıradadır ve Çin'deki demiryollarının çift hat oranı ve elektrifikasyon oranı sırasıyla %54,9 ve %64,8'e ulaşmıştır. 2007 yılında, demiryolu ağı 78.000 km'ye genişletilmiştir.
1990'dan 2001'e kadar, ortalama olarak her yıl yaklaşık 1.092 km yeni demiryolu, 837 km çoklu hat ve 962 km elektrikli demiryolu trafiğe açıldı. Küresel ölçekte, Çin'in demiryolu taşımacılığı hacmi dünyanın en büyüklerinden biridir.
Dünyanın en yüksek demiryolu olan Qinghai-Tibet Demiryolu, 2006 yılında tamamlandı. Qinghai'deki Xining'den Golmud'a kadar olan 815 km'lik bölüm 1984'te trafiğe açıldı. Demiryolunun en yüksek noktası olan Tanggula Dağı Geçidi, deniz seviyesinden 5.072 m yükseklikte olup, dünyanın en yüksek demiryoludur. Demiryolunun 960 km'den fazlası, yani dörtte üçünden fazlası, 4.000 m'den daha yüksek bir rakımda yer almakta olup, yarısından fazlası donmuş toprak üzerine döşenmiştir. Yüksek rakımlar nedeniyle, vagonlara ek oksijen sağlanmaktadır.
Çin Demiryolu Yüksek Hızlı (CRH)
CRH serisi, 2007 yılında uygulanan altıncı ulusal demiryolu hızlandırmasının önemli bir parçası olarak tanıtıldı. 2018 yılı sonu itibarıyla, Çin Demiryolu Yüksek Hızlı, ülkenin 34 il düzeyindeki idari bölgesinden 33'üne hizmet veriyordu ve ticari hizmetteki dünya yüksek hızlı demiryolu hatlarının yaklaşık üçte ikisini oluşturan 29,000 km'den fazla yolcu hattı işletiyordu. Bu, 2017 yılında 1.713 milyar yolculuk gerçekleştirerek toplamda 7 milyar yolculuğa ulaşan dünyanın en yoğun kullanılan demiryolu hizmetidir.
Hızlarına göre, yüksek hızlı trenler 3 kategoriye ayrılır: G, D ve C (G en hızlısı olup 350 km/s, D 250 km/s hıza sahip ve C 200 km/s hıza sahiptir). 2017 yılında, CR400AF/BF'yi içeren Çin Standartlaştırılmış EMU markası, Çin Demiryolu Yüksek Hızlı'ya katıldı ve CR (Çin Demiryolu) harfleriyle birlikte kelimenin tam anlamıyla "yeniden canlanma" anlamına gelen Fuxing olarak adlandırıldı. Çin'in demiryolu endüstrisi hız sınırını zorlamaya devam ediyor—araştırmacılar, yolcuları tüplerden saatte 600 milden fazla hızla geçiren bir manyetik levitasyon tarzı tren üzerinde çalışıyorlar.
Otoyolların Genişlemesi
Otoyol Ağı
Çin Ulusal Otoyolları (CNH), Çin anakarasında bir ana yol ağıdır. Çin Halk Cumhuriyeti topraklarında planlanan, inşa edilen, işletilen ve yönetilen otoyolları ifade eder. Tarihsel olarak, Çin'de kaydedilen ilk devlet otoyolu, Qin Hanedanı'na kadar uzanabilir; ilk imparator, başkenti Xianyang'ı kuzey sınırındaki Erdos'a bağlayan 750 km'lik bir otoyol inşa ettiğinde, savunma amacıyla yapılmıştır.
Modern Çin'de otoyollar geç başladı, ancak hızla gelişti. Şimdi her yöne uzanan bir otoyol ulaşım kanalı oluşturmuştur. 2017 yılı itibarıyla, Çin'deki otoyolların toplam mesafesi dünyada birinci sırada yer almıştır.
Çin'deki geniş topraklar ve çeşitli coğrafya, otoyol inşaatını büyük ölçüde zorlamaktadır. İlk yıllarda, otoyol inşaatları daha gelişmiş bölgelerden ve otoyolların daha kolay inşa edilebileceği yerlerden başlamıştır. Ulusal ana yol planının kademeli olarak uygulanmasıyla birlikte, odak noktası karmaşık araziye sahip bölgelere kaymıştır. 1990'lardan bu yana, Çin otoyol inşaatında hızlı bir gelişim dönemine girmiştir. 1998 yılında proaktif mali politika uygulamaya konulduğundan beri, Çin otoyol inşaatına büyük yatırımlar yapmış ve birçok projeye başlamıştır.
Yönetim ve strateji önemine göre, Çin'in otoyolları başlıca iki kategoriye ayrılır: ulusal otoyollar ve eyalet otoyolları. Ulusal otoyol ağı numarası, G harfi ve Arap rakamlarından oluşur ve eyalet otoyolu numarası, S harfi ve Arap rakamlarından oluşur.
Ulusal Ana Otoyollar Planı
1992 yılında, Çin Halk Cumhuriyeti Ulaştırma Bakanlığı, "beş dikey ve yedi yatay" ana ulusal otoyollar planını kurarak bir eyalet otoyol sistemi inşa etmeyi planladı. Bu, 12 ana ulaşım koridorunu içerir: beş dikey ve yedi yatay ana güzergah. 2008 yılında tamamlanmasıyla birlikte, toplamda 35,000 km, Pekin ve Şanghay, Çin'in tüm eyalet ve özerk bölgelerinin başkentlerine, başlıca otoyollar, özellikle otoyollar aracılığıyla bağlanarak, ülke genelinde 200'den fazla şehir arasında otoyol bağlantıları oluşturuldu.
2013 yılında, Ulaştırma Bakanlığı tarafından Ulusal Otoyol Ağı Planlaması (2013—2030) gerçekleştirildi. Toplam mesafe 265,000 km'ye çıkarılacak ve batı ve daha az gelişmiş bölgelere daha fazla odaklanılacaktır.
